Ağaç formundaki

Kara Mürver Sambucus nigra

Otsu Çalı formundaki

Cüce Mürver Sambucus ebulus

• Kara mürver
• Mürver
• Avrupa mürveri
• Ağaç mürver
• Melesir
• Mındar ağ

• Mindiraç
• Patlangoz
• Patlavuç
• Patlak
• Patlangaç
• Yalangoz
• Şişni

Meyve asidi içeriği yaklaşık 1 mg / 100g olarak ölçülmüştür. Yüksek antosiyanin içeriği (% 0,2-1) nedeniyle, mürver genellikle içecekleri, yiyecekleri ve tekstilleri renklendirmek için kullanılır. 100 gr taze mürverde B1 vitamini 0,065 mg, B2 vitamini 0,078 mg, B3 vitamini 1,5 mg, B5 vitamini 0,18 mg, B6 vitamini 0,25 mg, B7 vitamini 1,8 mg, B9 vitamini 17 mg'dır.

Vitamin C 18 mg, B-Karoten 0.2-0.51 mg, Sodyum 0.5 mg, Potasyum 305 mg, Kalsiyum 35 mg ve Fosfor 57 mg bulunmaktadır. Çok miktarda çiğ meyve yutulması kusmaya ve ishale neden olabilir. Meyve sapları ve olgunlaşmamış meyveler gibi bitkinin tohumları ve tüm yeşil kısımları, hidrojen siyanürü serbest bırakabilen holocalin, Prunasin, Sambunigrin ve Zierin gibi siyanojenik glikozitler içerdiği için dikkatli olunmalıdır.

Meyveler veya meyve suları kaynatıldığında bu zehirleyci etkilerin ortadan kalktığı görülmüştür. Tıbbi ilaç olarak kurutulmuş mürver çiçeği -Sambuct flos- kullanılmaktadır. Uçucu yağların içeriği düşüktür (maks.% 0,14). Soğuk algınlığı durumunda, günde birkaç kez içilen çay hazırlamadaki mürver çiçeği (3-4 g / fincan çay) terleme etkisi ve bronş salgılarını artırıcı etkisi olduğu söylenir.

Toprak ve İklim

Mürver kısmen gölgeli yerlerde genellikle iyi gelişse de, iyi bir malzeme gelişimi ve yeterli yeni sürgünler için güneşli bir yer ön şarttır. Çiçeklenme zamanı, konuma bağlı olarak Mayıs ayı sonuna kadar başlamayacağından, çiçek donlarından korkulacak bir şey yoktur. Mürver ayrıca ağaç donuna karşı duyarsızdır. Mürver yetiştiriciliği için 700-800 mm yıllık yağış miktarları idealdir. Nötr veya hafif asidik pH'lı (6,5-7,5 ph) , derin, besin açısından zengin topraklarda en iyi şekilde gelişir. Su basması ve kurumaya meyilli yerlerden kaçınılmalıdır. Mürver bitkilerindeki ölümle ilgili birçok sorun, su basması veya yüksek yeraltı suyu seviyeleri nedeniyle olumsuz toprak koşullarıyla ilgilidir.

Gövde

Bitkiler, çiftlik arazilerinde, taze ve nemli yaprak döken ormanlarda, ovadan 1500 m rakıma kadar dere kıyılarında moloz alanlarında yetişir. Sambucus nigra 3-6 m yüksekliğinde, dallı bir çalı veya gençken siğil kabuğuna sahip bir ağaçtır .Dallar beyaz öz içerir.

Yapraklar

Yapraklar zıttır, gövdeleri çiftler halinde çapraz bir çizgi ile bağlanmıştır. Genellikle beş mızrak şeklinde, sivri uçlu, düzenli olarak ince dişli kısmi yaprakları ve koyu yeşil ile eşleştirilmemiş pinnatlardır beş katlıdır.Özellikle yapraklarının kokusu çok kötüdür. Bitkinin yaprakları karşılıklı çiftler halinde (opposit) gelişir. Yaprakların uzunluğu 10 – 30 cm arasında değişmektedir. Bileşik yapraklıdır. Yaprakların her biri parçalıdır ve ortalama 5 – 7 yaprakçıktan meydana gelir.

Çiçekler

Çiçekler sarımsı beyaz ve tatlı kokulu, büyük, şemsiye şeklinde, düz, trugdold benzeri çiçek salkımına sahip, genellikle beş ana dalı hermafroditik ve beş katlıdır.Çiçekleri güzel kokuludur. Çiçeklenme, ilkbahar sonunda başlar, yaz sonuna dek sürer. Çiçekler beyaza yakın krem renktedir ve salkıma benzer bir yapıda pek çok küçük çiçek bir arada açar. Salkım yapısı yukarıya doğrudur. Çiçeklene dönemi Haziran'dan Temmuz'a kadardır, tozlaşmam sinek ve böcekler tarafından gerçekleşir.

Meyveler

Meyve sehpası sarkık, meyveler küre şeklinde, siyah druplar 4-6 mm. büyüklüğündedir.Meyveler olgunlaştıktan sonra salkımlar ağırlık nedeniyle aşağıya sarkar. Meyvelerinin tamamen olgunlaşması sonbaharın sonunu bulur. Meyvelerin, siyaha yakın koyu mor renkleri vardır. Bitkinin yaprakları ve henüz olgunlaşmamış meyveleri zehirlidir. Çiçekler ve olgun meyveler zehirli kabul edilmeseler de çiğ halde tüketilmeleri tavsiye edilmez.

Kara Mürver, tarlalarda alçak gövde veya çalı olarak dikilebilir. Bitki materyali olarak iki yıllık bitkiler tavsiye edilmektedir. En yaygın olanı, 1 metrelik gövde yüksekliğine sahip düşük gövdeli kültürdür. Önerilen dikim aralığı 4m x 5m ila 5m x 6m dir. Fidan dikimi, iklim şartları göz önüne alınarak her mevsim yapılabilir. Bahçe tesis ederken hastalıktan ari ve sertifikalı fidanların tercih edilmesi gerekir. Mürver fidanları, yaklaşık 40 – 50 cm derinlikte açılmış çukurlara, aşı yerleri 5 – 10 cm toprak dışında kalacak ve güneye bakacak şekilde dikilmelidir. Dikim sonrasında mutlaka 20 – 30 litre kadar can suyu verilmelidir.

Dikimde sıraların arası 5m - 6m , fidanların arası ise 4m-5m olmalıdır. Dikim için rüzgarsız ve serin havaların tercih edilmesi gerekir. Yaz aylarında yapılan fide dikimlerinden sonra haftalık periyotlarla 3 defa sulama yapılmalıdır. Sulamada akşam saatleri tercih edilmelidir. Bahar aylarından itibaren 15 günde bir sulama yapılabilir. Bitkinin su ihtiyacı “ ağaç yaşı x 20 litre ” formülüyle hesaplanabilir.

Çok hızlı büyüyen mürver bitkileri her yıl çok sayıda yeni filiz oluşturur. Yeni sürgünlerin sayısı bitkinin gövde kalınlığına bağlı olmalıdır. Meyveler hasat edildikten sonra hasat edilen sürgünler çıkarılır. Önümüzdeki yıl verimi için planlanan yeni sürgünler, çok fazla çıkıntı varsa biraz kısaltılmalıdır. Tam hasat aşamasında 15 ila 20 güçlü meyve filizi bırakılabilir. Yere yakın gövde sürgünleri düzenli olarak kaldırılmalıdır. Böyle çok gövdeli bir çalı şeklinde geliştiği için her yıl istenilen şeklin verilmesi gerekir. Tek gövdeli bir ağaç şeklinde yetişmesi isteniyorsa, yeni sürgünler dipten köreltilir. Ancak bu tarz yetiştiricilik oldukça zahmetlidir. Düzenli bir gübreleme programı ve ciddi bir bakım gerektirir. Aksi halde çiçeklenme oranı ve meyve verimi düşer. Ticari yetiştiricilik genellikle çok gövdeli, çalı şeklinde yapılır. Bunun için yeterli miktarda sürgünün gelişmesine müsaade edilir. Fazla sürgünler ise budanır.

Burada dikkat edilmesi gereken husus, her yıl en az 1 adet yeni sürgünün gelişmesine izin vermektir. Güçlü sürgünler ertesi yılda yan dallar geliştirirler ve çiçeklenerek meyve vermeye başlarlar. Sonraki 2 yıl boyunca da verimleri oldukça iyidir. Dallar 4. yıla girdiklerinde dipten budanmalıdır. Bu şekilde sürekli bir gençleştirmeyle bitkiden çiçeklenme ve meyve veriminde maksimum verim almak mümkündür. Budama işlemi, kış aylarının sert geçtiği bölgelerde sonbahar sonuna doğru, ilk don olayları başlamadan en az 1 ay önce yapılmalıdır. Ilıman bölgelerde ise kış sonunda budama yapılabilir.

Çiçek Hasadı

Tamamen açık çiçek salkımları kuru havalarda elle kesilir ve derhal kurutulmalıdır .Çiçekler (Sambuci flos), kurutulmuş çiçek salkımından sarma yoluyla ayrılır.

Meyveler

Meyvelerin hasadı için, meyvelerin hasat için tamamen olgun olması önemlidir. Bu nedenle, genellikle birkaç hasat geçişi gereklidir. Meyveler çok kısa bir süre elle parçalı şemsiye şeklinde hasat edilir ve tepsilere yerleştirilir. Beşinci yılda en iyi verim dönemine gelir.